Γυναικολογικοί
Καρκίνοι

Καρκίνος Αιδοίου

Ο καρκίνος αιδοίου είναι ένα είδος καρκίνου που εμφανίζεται στην επιφάνεια των έξω γεννητικών οργάνων, δηλαδή στην περιοχή του δέρματος που πλαισιώνει την ουρήθρα και τον κόλπο περιλαμβάνοντας την κλειτορίδα και τα χείλη του αιδοίου.

Συνήθως εμφανίζεται ως μικρό εξόγκωμα ή ως έλκος στην περιοχή του αιδοίου που συνοδεύεται από κνησμό. Τις περισσότερες φορές απαντάται σε ηλικιωμένες γυναίκες.

Παράγοντες κινδύνου

Συνήθη συμπτώματα

Είδη νεοπλασίας αιδοίου

Διάγνωση

Τα διαγνωστικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεση μας είναι τα παρακάτω:

Σταδιοποίηση καρκίνου αιδοίου κατά FIGO

(International Federation of Gynaecology and Obstetrics)

Στάδιο I: Ο όγκος περιορίζεται μόνο στο αιδοίο ή και στο περίνεο και δεν έχει επεκταθεί περαιτέρω.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος έχει οποιοδήποτε μέγεθος και έχει διασπαρεί στις γειτονικές δομές, περιλαμβάνοντας το κατώτερο τμήμα της ουρήθρας, του κόλπου ή του πρωκτού, αλλά δεν έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες ή σε άλλα σημεία του σώματος.

Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος έχει επεκταθεί στους γειτονικούς ιστούς όπως τον κόλπο, την ουρήθρα, τον πρωκτό αλλά και στους βουβωνικούς λεμφαδένες. Δεν υπάρχουν όμως απομακρυσμένες μεταστάσεις.

Στάδιο IV: Ο όγκος έχει επεκταθεί στο ανώτερο τμήμα του κόλπου, της ουρήθρας ή του πρωκτού ή έχει απομακρυσμένες μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος.

-Στην περίπτωση μελανώματος χρησιμοποιείται άλλο σύστημα σταδιοποίησης.

Καρκίνος Τραχήλου

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ένα είδος καρκίνου που εμφανίζεται στα κύτταρα του κατώτερου τμήματος της μήτρας που ονομάζεται τράχηλος.

Είδη νεοπλασίες τραχήλου

Αιτιολογικοί παράγοντες

Το σημαντικότερο αίτιο της εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η λοίμωξη από τον HPV. Υπάρχουν πάνω από 100 τύποι του HPV. Κάποιοι από αυτούς χαρακτηρίζονται high risk και αν αφεθούν χωρίς θεραπεία σε βάθος χρόνου (10 – 15 έτη από την αρχική λοίμωξη) ενδέχεται να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου.

O HPV απομονώνεται στο 99.7% των περιπτώσεων καρκινώματος εκ πλακωδών κυττάρων. Υπάρχει συσχέτιση και με το αδενοκαρκίνωμα αλλά σε αυτό διαδραματίζει κάποιο ρόλο και η ηλικία της γυναίκας, έτσι σε γυναίκες κάτω των 40 ετών η συσχέτιση αγγίζει το 89%, ενώ σε ηλικία άνω των 60 ετών είναι περίπου στο 43%.

Συμπτώματα

Στα πολύ αρχικά του στάδια συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Όσο προχωράει η κατάσταση μπορεί να εμφανιστούν κάποια από τα παρακάτω:

Τρόποι πρόληψης

Το πρώτο και βασικότερο είναι εμβολιασμός κατά του HPV, ο οποίος είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιείται πριν να είναι η γυναίκα σεξουαλικά ενεργή. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται προστασία για κάποια από τα στελέχη του ιού που ανήκουν στην κατηγορία high risk, αλλά και από αυτά που σχετίζονται με τα κονδυλώματα.

Το άλλο μέτρο πρόληψης είναι η συστηματική παρακολούθηση του τραχήλου (cervical screening programme) που πραγματοποιείται με το test PAP και αν χρειαστεί συνδυάζεται με το HPV DNA test. Ακολουθώντας τον αλγόριθμο, αν απαιτηθεί πραγματοποιείται κολποσκόπηση και λήψη βιοψίας. Ανάλογα με το είδος της προκαρκινωματώδους βλάβης λαμβάνεται απόφαση για την αφαίρεση της (LLETZ) ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να αναπτυχθεί καρκίνος.

Διάγνωση

Όταν υπάρχει υποψία για βλάβη στον τράχηλο της μήτρας, όπως προαναφέρθηκε στο κομμάτι της πρόληψης, διενεργούνται περαιτέρω έλεγχοι που περιλαμβάνουν την κολποσκόπηση και τη λήψη βιοψίας και ενδεχομένως την αφαίρεση τμήματος με τη χρήση διαθερμίας (LLETZ). Στις περιπτώσεις αυτές τα δείγματα που λαμβάνονται αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση και με τον τρόπο αυτό καταλήγουμε σε διάγνωση.

Σταδιοποίηση καρκίνου τραχήλου της μήτρας κατά FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics)

Στάδιο I: Ο όγκος περιορίζεται αποκλειστικά στον τράχηλο.

-IA1: Στρωματική διείσδυση <3 mm σε βάθος.

-ΙΑ2: Στρωματική διείσδυση ≥3 mm, αλλά <5 mm σε βάθος

-ΙΒ1: Στρωματική διείσδυση ≥5 mm σε βάθος και μέγιστη διάμετρο όγκου <2 cm.

-IB2: Όγκος με μέγιστη διάμετρο ≥2 cm, αλλά <4 cm.

-IB3: Όγκος με μέγιστη διάμετρο ≥4 cm.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος διασπείρεται πέρα από τη μήτρα, αλλά δεν επεκτείνεται στο κατώτερο ⅓ του κόλπου ή στο πυελικό τοίχωμα.

-ΙΙΑ1: Καρκίνωμα με μέγιστη διάμετρο <4 cm.

-ΙΙΑ2: Καρκίνωμα με μέγιστη διάμετρο ≥4 cm.

Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος περιλαμβάνει το κατώτερο ⅓ του κόλπου ή/και επεκτείνεται στο πυελικό τοίχωμα ή/και προκαλεί υδρονέφρωση ή μη λειτουργικό νεφρό ή/και περιλαμβάνει τους πυελικούς ή/και τους παρα-αορτικούς λεμφαδένες.

IIIC1: Μετάσταση μόνο στους πυελικούς λεμφαδένες

 -ΙΙC2: Μετάσταση στους παρα-αορτικούς λεμφαδένες

Στάδιο IV: Ο όγκος έχει επεκταθεί πέρα από την πύελο ή περιλαμβάνει (αποδεδειγμένα με βιοψία) το βλεννογόνο της ουροδόχου κύστης ή του πρωκτού.

Καρκίνος του ενδομητρίου

Καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο καρκίνος που ξεκινά από το στρώμα κυττάρων που βρίσκεται στην εσωτερική κοιλότητα της μητρας που ονομάζεται ενδομήτριο. Αποτελεί ένα είδος καρκίνου της μήτρας, ενώ ένα άλλο είδος λιγότερο συχνό είναι το σάρκωμα μήτρας.

Παράγοντες κινδύνου

Συμπτώματα

Τα πιο συνήθη είναι μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία ή μεσοκύκλια αιμορραγία σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Διάγνωση

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το συνδυασμό των παρακάτω, ώστε να καταλήξουμε στη διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου:

Είδη νεοπλασίας ενδομητρίου

Το 95% είναι αδενοκαρκίνωμα.

Υπάρχουν 3 είδη αδενοκαρκινώματος του ενδομητρίου:

Σταδιοποίηση καρκίνου ενδομητρίου κατά FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics)

Στάδιο Ι: Ο όγκος εντοπίζεται στη μήτρα και δεν έχει επεκταθεί εκτός αυτής.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος έχει εξαπλωθεί και στον τράχηλο της μήτρας.

Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος έχει επεκταθεί πέραν του τραχήλου και της μήτρας, σε άλλα σημεία του γεννητικού συστήματος ή  σε γειτονικούς λεμφαδένες.

Στάδιο ΙV: Ο όγκος έχει διασπαρεί στην ουροδόχο κύστη ή το έντερο ή σε άλλα απομακρυσμένα όργανα του σώματος.

ΙVΒ: Επέκταση στους βουβωνικούς λεμφαδένες ή σε άλλα απομακρυσμένα σημεία

Καρκίνος Ωοθηκών

Πρόκειται για τη μορφή αυτή του γυναικολογικού καρκίνου που ξεκινά από τις ωοθήκες. Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εμφανίζονται σε προχωρημένα στάδια της νόσου με αποτέλεσμα η αρχική διάγνωση να πραγματοποιείται καθυστερημένα. Αυτός είναι και ο λόγος για την κακή πρόγνωση, μιας και η 5ετής επιβίωση αγγίζει μόλις το 35%.

Η συχνότητα με την οποία παρουσιάζεται στο γενικό πληθυσμό είναι 1.4% και η συχνότερη ηλικία εμφάνισης μεταξύ 50 και 60 ετών.

Παράγοντες κινδύνου

Συμπτώματα

Όπως προαναφέρθηκε δυστυχώς στα αρχικά στάδια συνήθως δεν παρουσιάζονται συμπτώματα. Όταν η πάθηση έχει αρχίσει να εξελίσσεται ενδεχομένως να εμφανιστούν κάποια από τα παρακάτω μη ειδικά συμπτώματα:

Είδη νεοπλασίας ωοθηκών

Τέλος μια διαφορετική κατηγορία είναι οι Borderline όγκοι ωοθηκών οι οποίοι δε συγκαταλέγονται αμιγώς στους καρκίνους καθώς ιστολογικά δε διηθούν τη βασική μεμβράνη, παραταύτα όμως δύναται να συμπεριφερθούν ως κακοήθεια.

Διάγνωση

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το συνδυασμό των παρακάτω, ώστε να καταλήξουμε στη διάγνωση του καρκίνου ωοθηκών:

Σταδιοποίηση καρκίνου ωοθηκών κατά FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics)

Στάδιο Ι: Ο όγκος περιορίζεται στις ωοθήκες.

Στάδιο ΙΙ: Ο όγκος περιλαμβάνει τη μία ή και τις δύο ωοθήκες με επέκταση στην ελάσσονα πύελο ή πρωτοπαθής περιτοναϊκός καρκίνος.

Στάδιο ΙΙΙ: Ο όγκος περιλαμβάνει τη μία ή και τις δύο ωοθήκες με κυτταρολογικά ή ιστολογικά επιβεβαιωμένη διασπορά στο περιτόναιο εκτός της πυέλου ή/και μετάσταση στους οπισθοπεριτοναϊκούς λεμφαδένες.

Στάδιο ΙV: Απομακρυσμένες μεταστάσεις που δεν περιλαμβάνουν τις περιτοναϊκες.