Τι είναι η Υστερεκτομή
Η υστερεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται η μήτρα, και αναλόγως της αιτιολογίας για την οποία πραγματοποιείται, μπορεί να συνοδεύεται από την αφαίρεση ή όχι των εξαρτημάτων (σαλπίγγων και ωοθηκών).
Διακρίνεται στην ολική υστερεκτομή, δηλαδή στην αφαίρεση ολόκληρης συνολικά της μήτρας και στην υφολική κατά την οποία αφαιρούμε το σώμα της μήτρας, αλλά διατηρούμε τον τράχηλο.
Για ποιους λόγους πραγματοποιείται;
Η υστερεκτομή μπορεί να διενεργηθεί λόγω κάποιας καλοήθους πάθησης-κατάστασης ή λόγω κάποιας κακοήθειας.
Σε περίπτωση καλοήθειας, προτείνεται όταν οι υπόλοιπες θεραπευτικές προτάσεις δεν ήταν αποτελεσματικές. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι περιλαμβάνουν τους εξής:
- Βαριές αιμορραγίες κατά την περίοδο, που δύναται να οφείλονται σε ινομυώματα, υπερπλασία ενδομητρίου κτλ..
- Πυελικός πόνος, ο οποίος μπορεί να προκαλείται από ενδομητρίωση, ανεπιτυχή θεραπεία πυελικής φλεγμονής, αδενομύωση ή ινομυώματα.
- Πρόπτωση μήτρας
Σε περίπτωση ύπαρξης κακοήθειας συνήθως απαιτείται ριζική υστερεκτομή που δύναται να περιλαμβάνει και την αφαίρεση άλλων ιστών, όπως λεμφαδένων, επιπλόου και άλλων εστιών. Στις καταστάσεις αυτές περιλαμβάνονται τα εξής:
- Καρκίνος τραχήλου
- Καρκίνος ενδομητρίου
- Σάρκωμα μήτρας
- Καρκίνος σαλπίγγων
- Καρκίνος ωοθηκών
Ποιες είναι οι μέθοδοι πραγματοποίησης μιας υστερεκτομής;
Μια υστερεκτομή μπορεί να διενεργηθεί με τους εξής τρόπους:
◦Λαπαροσκοπική Υστερεκτομή: Αποτελεί πλέον την μέθοδο εκλογής, εφόσον φυσικά δεν υπάρχει κάποια αντένδειξη. Πραγματοποιείται με τη δημιουργία μικρών τομών στο δέρμα από όπου εισέρχονται μια ειδική κάμερα και εξειδικευμένα εργαλεία. Το δείγμα, με την ολοκλήρωση της επέμβασης, αφαιρείται μέσω του κόλπου. Η μέθοδος αυτή εμφανίζει αρκετά πλεονεκτήματα, όπως: ταχύτερη ανάρρωση και μικρότερη διαμονή στην κλινική, λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη απώλεια αίματος κατά το χειρουργείο και πολύ καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
◦Ρομποτική Υστερεκτομή: Πρόκειται για ενδοσκοπική μέθοδο με τη χρήση ρομποτικού συστήματος (DaVinci). Παρέχει καλύτερη εργονομία και λεπτομερέστερους χειρισμούς από κάθε άλλη μέθοδο και συνεχώς κερδίζει έδαφος στην καθημερινή πρακτική.
◦Κολπική Υστερεκτομή: Στην περίπτωση αυτή, η όλη επέμβαση πραγματοποιείται αποκλειστικά κολπικά χωρίς τη χρησιμοποίηση ενδοσκοπίου. Εφαρμόζεται κυρίως σε περιστατικά πρόπτωσης γεννητικών οργάνων. Με τη μέθοδο αυτή, οι πιθανότητες επιπλοκών είναι περιορισμένες.
◦Λαπαροσκοπικά Υποβοηθούμενη Κολπική Υστερεκτομή (LAVH): Αναφέρεται στο συνδυασμό ενδοσκόπησης και κολπικής προσπέλασης. Τα πρώτα βήματα του χειρουργείου πραγματοποιούνται λαπαροσκοπικά, από μικρές τομές στην κοιλιακή χώρα και τέλος τα υπόλοιπα κολπικά, από όπου και αφαιρείται το δείγμα.
◦Υστερεκτομή με τη μέθοδο vNOTES: Είναι μια νέα σχετικά μέθοδος κατά την οποία, με τη χρήση μιας ειδικής συσκευής, διενεργείται η υστερεκτομή ενδοσκοπικά, μέσω τομών που πραγματοποιούνται στον κόλπο. Συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής υστερεκτομής, με τη διαφορά ότι δεν υπάρχουν καθόλου τομές στο δέρμα της κοιλιακής χώρας.
◦Κοιλιακή Υστερεκτομή: Αποτελεί την κλασσική προσέγγιση, κατά την οποία η υστερεκτομή πραγματοποιείται μέσω κανονικής τομής στην περιοχή της κοιλιάς. Εμφανίζει μειονεκτήματα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες μεθόδους, όμως υπάρχουν περιπτώσεις που αποτελεί μονόδρομο ως επιλογή, είτε λόγω καταστάσεων όπως συγκεκριμένα είδη κακοήθειας, είτε λόγω τεχνικών δυσκολιών που δεν καταστούν εφικτή την ενδοσκοπική προσέγγιση.
Βασιζόμενοι στα παραπάνω, επιλέγουμε πάντα την καταλληλότερη και πιο σύγχρονη χειρουργική μέθοδο, λαμβάνοντας όμως υπόψιν μας το ατομικό ιστορικό, αλλά και το λόγο για τον οποίο πρέπει να υποβληθεί σε υστερεκτομή η κάθε γυναίκα.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές από μια υστερεκτομή;
Οι επιπλοκές μετά από υστερεκτομή δεν είναι συχνές και διαφέρουν ανάλογα με την περίπτωση καθώς και με τη μέθοδο διενέργειας της επέμβασης.
Γενικώς σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Αιμορραγία και πιθανή ανάγκη για μετάγγιση
- Πιθανότητα λοίμωξης, είτε του τραύματος είτε ενδοκοιλιακή. Στις περιπτώσεις αυτές είναι αναγκαία η χρήση αντιβιοτικών.
- Πιθανότητα τραυματισμού του ουροποιητικού: Αυτό περιλαμβάνει τραυματισμό του ουρητήρα ή της ουροδόχου κύστης. Αν γίνει αντιληπτό κατά την επέμβαση, πραγματοποιείται την ίδια στιγμή και η επιδιόρθωση της βλάβης.
- Πιθανότητα τραυματισμού του εντέρου: Επίσης εάν γίνει αντιληπτό κατά την επέμβαση, πραγματοποιείται την ίδια στιγμή και η επιδιόρθωση της βλάβης.
- Επιπλοκές από την αναισθησία
Τι να περιμένω μετά από μια υστερεκτομή;
– Ο χρόνος ανάρρωσης και αποκατάστασης μετά από μια υστερεκτομή εξαρτάται από τη μέθοδο της επέμβασης και από την κατά περίπτωση, γενική κατάσταση της ασθενούς. Συγκεκριμένα, μετά από μια λαπαροσκοπική υστερεκτομή, η ασθενής συνήθως δύναται να εξέλθει της κλινικής σε ένα 24ωρο, ενώ επιστρέφει στην πλειονότητα των καθημερινών δραστηριοτήτων της σε 5 περίπου ημέρες. Στην περίπτωση κολπικής υστερεκτομής συνήθως απαιτείται διήμερη διαμονή στην κλινική με σχετικά άμεση επαναφορά στην καθημερινότητα, ενώ σε κοιλιακή υστερεκτομή τριήμερη διαμονή με πιο σταδιακή επαναφορά που απαιτεί περισσότερο χρόνο.
– Μετά την υστερεκτομή, όσες γυναίκες ήταν σε μεταεμμηνοπαυσιακή κατάσταση, δεν αντιλαμβάνονται καμία ουσιαστική διαφορά στο σώμα τους. Σε περίπτωση προεμμηνοπαυσιακών γυναικών, όπου δεν αφαιρούνται οι ωοθήκες η μόνη βασική διαφορά είναι ότι δεν έχουν πλέον έμμηνο ρύση, αλλά ορμονολογικά δεν έχουν αλλαγές. Εάν όμως σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, κατά την υστερεκτομή κριθεί απαραίτητη και η αφαίρεση των ωοθηκών, τότε θα αρχίσουν να βιώνουν συμπτώματα εμμηνόπαυσης μετά την επέμβαση. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται χειρουργική εμμηνόπαυση και δε διαφέρει από τη φυσική εμμηνόπαυση. Ανάλογα με την κατά περίπτωση κατάσταση, αλλά και τις προτιμήσεις της κάθε ασθενούς, ο ιατρός μπορεί να προτείνει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT), για την αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.
– Όσον αφορά την οδήγηση, πρέπει να αποφεύγεται έως ότου να μπορείτε να φορέσετε τη ζώνη ασφαλείας χωρίς να αισθάνεσθε δυσφορία, αλλά και να είστε ικανές να ανταποκριθείτε σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης ακινητοποίησης του αυτοκινήτου. Αυτό συνήθως συμβαίνει σε περίπου 4 εβδομάδες από την επέμβαση.
– Σχετικά με τη σωματική άσκηση και τις αθλητικές δραστηριότητες, αυτό κυρίως εξαρτάται από το είδος της επέμβασης. Στην περίπτωση λαπαροσκοπικής υστερεκτομής, αυτό συμβαίνει σχετικά άμεσα, ενώ στην κοιλιακή υστερεκτομή συνήθως απαιτεί 4 εβδομάδες.
– Όσον αφορά τη σεξουαλική επαφή, προτείνεται αποφυγή έως ότου πραγματοποιηθεί πλήρης επούλωση των χειρουργικών τραυμάτων και διακοπή των μετεγχειρητικών κολπικών εκκρίσεων. Αυτό συνήθως συμβαίνει σε 4 -6 εβδομάδες. Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι στην περίπτωση προεμμηνοπαυσικών γυναικών που χρειάστηκε να αφαιρεθούν και οι ωοθήκες, εάν δε χορηγηθούν HRTs, δύναται να παρατηρηθεί πτώση της libido, λόγω των ορμονικών αλλαγών.
– Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι σε περίπτωση ολικής υστερεκτομής, για οποιοδήποτε λόγω πλην εμφάνισης δυσπλασίας στον τράχηλο, δεν χρειάζεται η ασθενής πλέον να υποβάλλεται σε προληπτικό τεστ ΠΑΠ. Αντιθέτως σε περίπτωση υφολικής υστερεκτομής η ασθενής συνεχίζει να ακολουθεί το πρόγραμμα πρόληψης κανονικά όπως όλες οι γυναίκες. Επιπλέον μετά από υστερεκτομή δεν υπάρχει ανάγκη χρήσης οποιασδήποτε μεθόδου αντισύλληψης.
Ο ιατρός Χαρίλαος Χαραλαμπίδης έχοντας την εμπειρία και τις γνώσεις, με εξειδίκευση στην advanced laparoscopy, δύναται να παρέχει εξατομικευμένα οποιαδήποτε από τις ανωτέρω χειρουργικές μεθόδους, έχοντας πάντα ως κριτήριο το ιστορικό και τις ανάγκες της ασθενούς.