Θεραπείες
Ουρογυναικολογία
SERVICES
Ακράτεια Ούρων
Υπάρχουν τέσσερα είδη ακράτειας ούρων
Ακράτεια από προσπάθεια (Stress Incontinence-SI):
Αρχικά, πάντα προτείνουμε ασκήσεις ενίσχυσης των μυών του πυελικού εδάφους. Για να γίνουν ορατά τα πρώτα αποτελέσματα απαιτούνται περίπου 3 μήνες. Ο βασικότερος όμως και αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης αυτού του είδους της ακράτειας είναι επεμβατικός και πιο συγκεκριμένα είναι η τοποθέτηση συνθετικής ταινίας ακράτειας χωρίς τάση (Tension free Vaginal Tape-TVT) (κατασκευασμένη από type 1 macroporous polypropylene). Σε μια γυναίκα με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) το ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης αυτής είναι πολύ υψηλό και αγγίζει το 80-90%. Επιπλέον, υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης φαρμακευτικής αγωγής (Duloxetine) με πολύ περιορισμένη αποτελεσματικότητα, αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες και γι’ αυτό συστήνεται κυρίως σε ασθενείς που λόγω υποκείμενων νοσημάτων δε δύνανται να υποβληθούν σε χειρουργική παρέμβαση.
Ακράτεια επιτακτικού τύπου (Urge Incontinence-UI)
Είναι η κατάσταση κατά την οποία οι γυναίκες έχουν συχνά επείγουσα επιθυμία για ούρηση που δεν αναβάλλεται χωρίς η κύστη να είναι γεμάτη. Συχνά, συνοδεύεται και με απώλεια ούρων μέχρι να φτάσουνε στην τουαλέτα. Αυτό οφείλεται σε ακούσιες συσπάσεις της ουροδόχου κύστης και ονομάζεται υπερδραστήρια κύστη (Overactive Bladder-ΟΑΒ). Όταν δε συνοδεύεται από απώλεια ούρων ονομάζεται Dry Overactive Bladder.
Θεραπεία: Η πρώτη γραμμή θεραπείας περιλαμβάνει lifestyle changes, όπως μείωση κατανάλωση καφεΐνης, νορμαλοποίηση της ημερήσιας ποσότητας ύδατος και σε περιπτώσεις υψηλού BMI, προσπάθεια απώλεια σωματικού βάρους. Το αμέσως επόμενο βήμα είναι η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής που κυρίως περιλαμβάνει μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αντιχολινεργικά. Για να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα της θεραπείας αυτής χρειάζονται περίπου 4 εβδομάδες, οπότε ορίζεται και η επανεξέταση της ασθενούς. Κάποιες από τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα. Σε περίπτωση που το προεξάρχον σύμπτωμα είναι η νυκτουρία, τότε ως θεραπεία δύναται να χρησιμοποιηθεί η Δεσμοπρεσσίνη. Σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση με ατροφία κόλπου, βελτίωση συμπτωματων επιφέρει και η χρήση οιστρογόνων κολπικά. Αν η θεραπεία με διαφόρων ειδών αντιχολινεργικά αποτύχει, τότε συστήνεται η χρήση ενός άλλου φαρμάκου που ονομάζεται Mirabegron (β3 – αδρενεργικός αγωνιστής). Αν και αυτό αποτύχει τότε καταφεύγουμε σε μια μικροεπέμβαση που ονομάζεται Botox ουροδόχου κύστης. Κατά τη διαδικασία αυτή ενίεται μια ποσότητα Botulinum toxin type Α στο τοίχωμα της ουροδόχου κύστης υπό αναισθησία. Τα αποτελέσματα της μεθόδου αυτής διαρκούν περίπου για 6 μήνες, έπειτα χρειάζεται επανάληψη (όπως ακριβώς συμβαίνει και με το Botox προσώπου). Άλλη μια μέθοδος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι η διαδερμική διέγερση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου, όπου γίνεται απόπειρα να τροποποιηθεί η λειτουργία των νεύρων της κύστης με τη διοχέτευση ρεύματος στο οπίσθιο κνημιαίο νεύρο. Τέλος, σε περίπτωση που όλα τα παραπάνω αποτύχουν να φέρουν τα επιθυμητα αποτελέσματα τότε υπάρχουν χειρουργικές επεμβάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν (Augmentation cystoplasty, Urinary diversion) με πολύ μεγάλο όμως ποσοστό επιπλοκών και αναγκαία παρακολούθηση εφόρου ζωής.
Ακράτεια ανάμεικτου τύπου (Mixed Incontinence)
Η κατάσταση αυτή αποτελεί ένα συνδυασμό των παραπάνω δύο ειδών ακράτειας. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να διακρίνουμε ποιο είναι το προεξάρχων σύμπτωμα και να ξεκινήσουμε την ανάλογη θεραπεία.
Ακράτεια από υπερπλήρωση (Overflow Incontinence)
Είναι κατάσταση κατά την οποία η απώλεια ούρων συμβαίνει όταν η ποσότητα μέσα στην ουροδόχο κύστη ξεπεράσει κατά πολύ το όριο στο οποίο συνήθως αδειάζουμε την κύστη. Αυτό συμβαίνει διότι η πίεση εντός της κύστης ξεπερνά την αντίσταση του σφιγκτήρα και παρατηρείται απώλεια. Κάποια από τα πιο συνήθη αίτια είναι ανεύρεση μάζας στην περιοχή της πυέλου καθώς και νευρολογικές βλάβες που μπορεί να προκαλούνται από διάφορες νόσους όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, ν.Parkinson, πολλαπλή σκλήρυνση κτλ. Στις περιπτώσεις αυτές θεραπεύουμε τις υποκείμενες νόσους.
Πρόπτωση
Διακρίνεται σε συντηρητική και σε χειρουργική, με την τελευταία να έχει πιο εμφανή και μόνιμα αποτελέσματα.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η αρχή γίνεται πάντα με lifestyle changes που επικεντρώνονται κυρίως στη βελτίωση του σωματικού βάρους στις γυναίκες με υψηλό BMI. Επίσης προτείνονται ειδικές ασκήσεις που ενδυναμώνουν το πυελικό έδαφος.
Στα πλαίσια της συντηρητικής αντιμετώπισης της πρόπτωσης περιλαμβάνεται και η χρήση πεσσών (pessaries), πρόκειται για ειδικές συσκευές που μετά την τοποθέτησή τους ασκούν πίεση σε συγκεκριμένα σημεία στην περιοχή του κόλπου διορθώνοντας, όσο βρίσκονται στη θέση τους, την πρόπτωση. Υπάρχει μια τεράστια ποικιλία πεσσών με διαφορετικό σχήμα, μέγεθος και διαφορετικά υλικά κατασκευής, όπως ring pessaries, gellhorn, donut κτλ. Έτσι σε κάθε γυναίκα με πρόπτωση μπορεί να επιλεγεί εξατομικευμένα, ο κατάλληλος. Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα των πεσσών είναι η πίεση και η αίσθηση ξένου σώματος στον κόλπο καθώς και η πιθανή δυσφορία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής (εξαρτάται από το είδος), για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται μόνο από γυναίκες που είτε θέλουν να αποφύγουν τη χειρουργική επέμβαση, είτε δεν μπορούν να υποβληθούν σε αυτή λόγω υποκείμενων νοσημάτων. Τέλος, επιβάλλεται η συστηματική αντικατάστασή τους κάθε 4-6 μήνες, έτσι ώστε να αποφεύγεται η επιθηλιοποίησή τους και ο εγκλωβισμός τους εντός του κόλπου.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Είναι η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της πρόπτωσης πυελικών οργάνων, ειδικά προχωρημένου σταδίου. Η επιλογή της επέμβασης εξαρτάται από το είδος της πρόπτωσης. Έτσι στην πρόπτωση μήτρας προτείνεται κολπική υστερεκτομή με τη χρήση ειδικών τεχνικών που μειώνουν την πιθανότητα πρόπτωσης του κολπικού κολοβώματος, που γενικά αποτελεί μια συχνή επιπλοκή (10%) που παρουσιάζεται μετά από υστερεκτομή για λόγους πρόπτωσης. Στην περίπτωση που όμως συμβεί, υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης με αποτελεσματικότερο την λαπαροσκοπική sarcocolpopexy.
Στην περίπτωση κυστεοκήλης χειρουργείο επιλογής είναι η πρόσθια κολπορραφία (anterior colporrhaphy) χωρίς τη χρήση πλέγματος, το οποίο προς το παρόν σύμφωνα με το National Institute for Health Care Excellence (NICE) σχετίζεται με υψηλό ποσοστό επιπλοκών, με σημαντικότερη τη διάτρηση και προβολή του εντός του κόλπου. Πρόκειται για ένα σύντομης διάρκειας χειρουργείο, κατά το οποίο διαχειρίζεται η ουροδόχος κύστη από το κολπικό τοίχωμα, απωθείται στην αρχική της θέση και εν συνεχεία ακολουθεί η συρραφή του κολπικού τοιχώματος, έτσι ώστε να τη συγκρατεί στη θέση της.
Στην περίπτωση ορθοκήλης χειρουργείο επιλογής είναι μια αντίστοιχη επέμβαση που ονομάζεται οπίσθια κολπορραφία (posterior colporrhaphy) χωρίς πάλι τη χρήση πλέγματος, για το λόγο που προαναφέρθηκε.
Bladder Pain Syndrome
Το πρωτόκολλο θεραπείας σύμφωνα με το Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) περιλαμβάνει τα εξής:
- Πρώτη γραμμή θεραπείας: Είναι συντηρητική και περιλαμβάνει αναλγησία, αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες και άσκηση.
- Δεύτερη γραμμή θεραπείας: Χορήγηση αμιτριπτυλίνης ή σιμετιδίνης.
- Τρίτη γραμμή θεραπείας: Ενδοκυστική χορήγηση διαφόρων ουσιών, όπως dimethyl sulfoxide (DMSO), ηπαρίνης, λιδοκαΐνης ή διενέργεια Botox ουροδόχου κύστης.
- Τέταρτη γραμμή θεραπείας: Η διαδερμική διέγερση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου ή η χορήγηση Κυκλοσπορίνης Α.
- Πέμπτη γραμμή θεραπείας: Αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν τότε μπορεί να δοκιμαστεί η κυστεοσκόπηση, η οποία πέρα από διαγνωστικό εργαλείο, σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, φαίνεται να βελτιώνει και τη συμπτωματολογία.